SASS-groepsinterventie
Samen Aan de Slag met Schrijven!
Evidence-based groepsinterventie voor handschriftontwikkeling in groep 3 en 4
Ingrid van Bommel, Margo van Hartingsveldt, Liesbeth de Vries en Anneloes Overvelde
De evidence-based SASS-groepsinterventie voor kinderen uit groep 3 en 4 is klaar!
Voor leerlingen van groep 3 en 4 is de SASS-groepsinterventie ontwikkeld. Dit groepsprogramma ter verbetering van het leren schrijven is volledig gebaseerd op de huidige literatuur van motorisch leren en motiveren van kinderen.
De SASS-groepsinterventie is een kortdurend (6-8 weken) evidence-based co-teaching programma voor kinderen met handschriftmoeilijkheden. Kindertherapeut en leerkracht werken samen in de klas en volgen een wekelijks programma waarbij kinderen daarnaast ook werken aan hun individuele doelen.
Op de grens van onderwijs en zorg
Alle kinderen leren schrijven op school. Het is voor leerkrachten een uitdaging om alle kinderen leesbaar en soepel te leren schrijven. Dit lukt de meeste kinderen, maar niet voor alle kinderen verloopt het leren schrijven succesvol. Deze kinderen hebben extra ondersteuning nodig in de vorm van aanvullende instructie en gerichte oefening.
Uit onderzoek is bekend dat een kortdurende en gerichte ondersteuning effectief is om hen weer mee te laten doen met de groep. Deze ondersteuning ligt op de grens van onderwijs en zorg: extra begeleiding en gerichte oefening met de deskundige blik van een co-teacher. Leerlingen krijgen in een vroege fase van het leerproces - kortdurend- extra ondersteuning in de klas. Zo voorkomen we dat deze kinderen hardnekkige schrijfproblemen ontwikkelen en verwezen worden voor individuele therapie.
Voor welke leerlingen is de SASS-groepsinterventie geschikt?
Deze interventie is gericht op kinderen met handschriftmoeilijkheden uit groep 3 en 4. Een tijdige kortdurende ondersteuning (6-8 weken) in een groepje van 4-6 kinderen (of aan de hele klas) geeft hen kansen weer snel aan te haken bij het handschriftniveau van de groep. Deze vorm van selectieve preventie is geschikt voor 10%-30% van de leerlingen. De SASS-groepsinterventie is geschikt voor zowel verbonden als blokschrift.
Implementatie van de SASS methode op de KING school en het is een groot succes!
WHY-HOW-WHAT
Bij interventies die we uitvoeren in zorg en onderwijs is Wat we doen meestal wel duidelijk, maar we zijn ons vaak minder bewust Hoe we het doen en Waarom we het doen. In de SASS-groepsinterventie vormen de Why, How en What de leidraad van het programma: Het belang van leren schrijven én de manier hoe kinderen te motiveren vormen de Why van het SASS-concept. De rol van co-teacher (en dat kan een gespecialiseerde leerkracht of kindertherapeut zijn), de How, is beschreven vanuit de zelfdeterminatie theorie. De What is gebaseerd op de principes van motorisch leren en de toepassing op leren schrijven vanuit de Neuromotor Task Training (NTT) en Cognitive Orientation to daily Occupational Performance (CO-OP).
Vanuit deze achtergrond is de Why van de SASS-groepsintreventie tot stand gekomen:
Ik wil leren schrijven! We doen het vaak en veel! Ik kan het steeds beter!
Evidentie als basis voor de opzet en inhoud
De uitgangspunten voor de groepsaanpak zijn gebaseerd op de resultaten van een systematische review. De uitkomsten van deze review lees je in het SASS-groepsinterventie boek. De SASS-groepsinterventie is aangevuld met een voorbeeldset met werkbladen. Daarnaast hebben we 7 factsheets ontwikkeld. Deze factsheets bevatten tips en voorbeelden uit het boek Aan de slag met handschriftonderwijs (Overvelde & Nijhuis-van der Sanden, 2019).
Hoe ziet de SASS-groepsinterventie eruit?
Vooraf aan de SASS-groepsinterventie selecteert de eigen leerkracht de kinderen met handschriftmoeilijkheden. De leerkracht gebruikt hiervoor de Handschrift-QuickScan en Schoolvragenlijst voor leerkrachten (SQT). Tijdens de inventarisatie-les gaan co-teacher (vaak een kindertherapeut) en het groepje aan de slag; zij stellen met elkaar individuele doelen vast die tijdens het volgen van het SASS-programma aan bod komen.
De SASS-interventie kent een gestructureerde opbouw met 8 lessen voor groep 3 en 6 lessen voor groep 4. De co-teacher leidt de wekelijkse sessie. Twee keer per week is er een extra oefenmoment en herhalen de kinderen de oefenstof tijdens zelfstandige buddy-sessies.
Co-teaching: kindertherapeut en leerkracht werken samen
In de SASS-groepsinterventie werken leerkracht (teacher) en co-teacher (gespecialiseerde leerkracht of kindertherapeut) samen en versterken elkaar in de aanpak. De co-teacher voert de lessen in het groepje uit (of binnen de hele klas wanneer voor deze vorm is gekozen). Inzet en betrokkenheid van beide disciplines is essentieel om het programma uit te voeren en te laten slagen.
De SASS-groepsinterventie vindt plaats in de klas. De kindertherapeut voert de lessen uit, de leerkracht is in de klas aanwezig, weet hoe de les in elkaar steekt en welke aandachtspunten er zijn bij de kinderen. Zo kan de leerkracht de kinderen attenderen op deze aandachtspunten bij het zelfstandig oefenen en de andere lessen.
Professionalisering van de leerkracht
Leerkracht en co-teacher werken nauw samen in de SASS-groepsinterventie. Op deze manier is informatie-uitwisseling eenvoudig en regelmatig te realiseren. Dat geldt ook voor overdracht van kennis en vaardigheden! Juist de doorgaande samenwerking draagt bij aan professionalisering van de leerkracht op het gebied van handschriftontwikkeling. Heeft de leerkracht kennis en ervaring opgedaan ‘on the job’, dan is verandering van taken op termijn zeker mogelijk en ook gewenst! De leerkracht neemt de leiding bij de uitvoering van de SASS-groepsinterventie en de co-teacher vult op verzoek van de leerkracht aan.
Financiering van de SASS-groepsinterventie
De NPO gelden kunnen dit jaar nog gebruikt worden. Zie hiervoor de aanbeveling op de website Onderwijskennis.nl, onder thema’s Nationaal Programma Onderwijs, onder Schrijfonderwijs: www.onderwijskennis.nl/themas/schrijfonderwijs
Wanneer deze niet meer beschikbaar zijn op school kan ook in goed overleg met het schoolteam het professionaliseringsbudget van de leerkrachten gebruikt worden. Daarnaast kunnen scholen natuuurlijk ook altijd de relatief lage kosten van het SASS co-teaching programma (1200-1700 euro) opnemen in hun begroting.
Wil je Samen aan de Slag met Schrijven? Maak dan een keuze uit ons SASS-cursusaanbod!
Het SASS-boek (165 pagina’s) inclusief de How en What-tips ontvang je bij het volgen van de SASS-cursus.
Ben je onderwijsprofessional en wil je direct zelfstandig de SASS-groepsinterventie toepassen in je klas?
Volg dan de tweedaagse SASS-cursus met intervisie. Op de eerste dag wordt alle kennis besproken welke als basis dient voor het volgen van de SASS-groepsinterventie dag. De tweede dag volg je samen met kindertherapeuten. Daarna volgt 4 uur (online) intervisie waarin je leervragen worden besproken.
Wil je als onderwijsprofessional samen met een kindertherapeut de SASS-groepsinterventie toepassen in je klas?
Volg dan de eendaagse SASS-cursus. Op deze dag komt de evidentie en opzet van de SASS-groepsinterventie aan bod en besteden we aan het praktisch oefenen met het SASS-programma. Deze dag volg je samen me kindertherapeuten, bij voorkeur geef je je op samen met een kindertherapeut waar je al mee samenwerkt.
Het SASS-boek (165 pagina's) inclusief de How en de What tips ontvang je bij het volgen van een SASS-cursus.
Meer informatie over de eendaagse SASS-cursus lees je hier: www.schrijvennl.nl/sass/
Ben je kindertherapeut en wil je de SASS-groepsinterventie gaan toepassen?
Basiskennis over leren schrijven en motorisch leren is van belang om de SASS-groepsinterventie te kunnen toepassen. Afhankelijk van je voorkennis volg je de tweedaagse SASS-cursus of de eendaagse SASS-cursus.
Meer informatie over de eendaagse SASS-cursus lees je hier: www.schrijvennl.nl/sass/
Inschrijven voor een SASS-cursus?
Kijk onder cursusaanbod!
Tweedaagse SASS-cursus: informatie over data, kosten, inschrijving en STAP-budget: www.schrijvennl.nl/links-/module-0-sass-cursus-voor-onderwijsprofessionals/
Eendaagse SASS-cursus: informatie over data en kosten: www.schrijvennl.nl/sass/
Inschrijven eendaagse SASS-cursus kan hier: www.schrijvennl.nl/links-/inschrijfformulier-voor-de-modules/
Heb je vragen? Mail gerust naar schrijvennl.nl@gmail.com
Factsheets en Klapper materialen doe-boek
update 7 juli 2023
De SASS in de praktijk!
Sinds een paar weken is Dink kinderfysio begonnen met de SASS methode op de KING school en het is een groot succes! De kinderen vinden het erg leuk en de leerkrachten geven aan dat ze veel opsteken van onze denkwijze als kinderfysio.
